حق امتیاز انحصاری و مالکیت فکری شامل همه فعالیت‌های تحقیقاتی است که به‌نوعی منجر به تولید محصول پیشبرد یک روش و یا توسعه فرآیند تولید می‌ شود.

ثبت اختراع اولین قدم در فرآیند تحقیقات جدید و نوآور است، درصورتی‌که پیشبرد یک روش برای توسعه فرآیندی تولیدی منجر به کسب حقوق مادی از قبل پروانه و مجوز تولید و انعقاد قرارداد کسب درآمد حق امتیاز شود نیز حقوق مادی آن مشمول آیین‌نامه خواهد بود؛ حتی اگر منجر به ثبت ابداع و اختراع از مراجع قانونی نشود آیین‌نامه حق امتیاز انحصاری مالکیت فکری و تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و فناوری در راستای فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای حمایت و حفاظت از حقوق مالکیت فکری ثبت اختراع و چارچوب‌های قانونی تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان برای تمامی محصولات فناورانه در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران تهیه و تدوین‌شده است.

انتظار می‌رود مفاد این آیین‌نامه سیاست هماهنگ و ضوابط مدنی را برای حمایت و حفاظت از حقوق مالکیت فکری و تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان برای تمامی ذینفعان فراهم آورد.

به گزارش روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری، درخصوص آیین‌نامه حق امتیاز انحصاری، مالکیت فکری و تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و فناوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران با دکتر محمدرضا منظم، مدیر توسعه فناوری و دفتر ارتباط دانشگاه با صنعت گفت‌وگو شد:

لطفاً بفرمایید آیین‌نامه حق امتیاز انحصاری، مالکیت فکری و تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و فناوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران چه کارکردی دارد؟

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما برای توسعه فناوری و تجاری‌سازی عدم شفافیت مالکیت فکری است؛ یعنی شما وقتی یک اختراع را به ثبت می‌رسانید که می‌تواند ارزش‌افزوده تبدیل شود، تازه اول ماجرا است. اگر حقوق افراد مشخص نباشد، طبق قاعده روند تولید محصول نمی‌تواند پیشرفت کند. ارتباطات و حقوق به مشکل می‌خورد و هر کس نمی‌داند که سهمش چقدر است.

به این جهت ما در این دستورالعمل تلاش کردیم که حقوق بخش‌های مختلف را مشخص کنیم که هرکدام چقدر حق‌دارند و چه مقدار از این مالکیت را صاحب می‌شوند.

شاید قبلاً هم در دستورالعمل‌های دانشگاه و در وزارت بهداشت عدد و ارقامی برای این حقوق مشخص‌شده بوده، اما ویژگی این دستورالعمل و چیزی که کمتر به آن پرداخته‌شده این است که اگر یک اختراع وارد بازار و تجاری شد؛ سهم مالکیت فکری از اختراع تجاری‌سازی شده چقدر است.

ویژگی که این دستورالعمل نوآوری است که در جدول‌ها وجود دارد و خیلی راحت تمام مسائل مربوط را شفاف می‌کند.

درصد مالکیت دانشگاه، پدیدآورندگان و حامیان در خصوص انواع دارایی فکری بر اساس تعاریف ابرازشده در ماده 4 این آیین‌نامه طبق این جدول

اگر دانشگاه یک اختراع را خودش تجاری‌سازی کند و بفروشد، مشخص می‌شود که دانشگاه چقدر می‌تواند سهم بردارد و اگر اختراع را خود مخترع تجاری‌سازی کند، چقدر باید به دانشگاه پرداخت کند.

در این دستورالعمل انواع و اقسام مالکیت فکری تعریف‌شده و در دو بخش مالکیت معنوی و بخش مالی و تجاری‌سازی سهم‌ها مشخص‌شده است که به این جهت یک دستورالعمل بسیار خوبی است که روال را روان و شفاف می‌کند، اما چون تابه‌حال اجرانشده است پس از اجرا و با دیدن مشکلات، سقف و کف اعداد و ارقام اعمال‌شده در جداول در شورای صنعت اصلاح خواهد شد.

نحوه تخصيص درآمدهاي حاصل از تجاری‌سازی دارایی فكري و فروش دستاوردهای پژوهشی و فناوری

  *- مدت‌زمان حق برخورداری از درآمدهای مذکور 5 سال از زمان فروش است.

آیا این آیین‌نامه ابلاغ‌شده است؟

بله، این آیین‌نامه در شورای همکاری دانشگاه و صنعت مصوب شده است و طی نامه‌ای توسط رئیس دانشگاه به کلیه واحدهای تحت پوشش دانشگاه ابلاغ‌شده است.

چه کسانی ذینفع هستند؟

 تمام کسانی که یک اختراع یا ایده‌ای رادارند که می‌توان برای آن مالکیت تعیین کرد.